Textes et Documents » Catégorie : Culture

📂 Nòt Konferans Episkopal d Ayiti a sou dènye dekrè Pouvwa Egzekitif la mete deyò nan Jounal Ofisyèl Peyi a

ceh_logoNan nòt sa a, nou menm, Evèk Katolik Ayiti yo, nou prezante salitasyon fratènèl nou bay fidèl nou yo epi tout konpatriyòt nou yo. Nan jou difisil sa yo, lespri nou tout boulvèse akoz tout mal k ap minen Nasyon nou an ak tè nou an. Nou pa ka pa atire atansyon chak grenn konpatriyòt sou danje ki riske plonje Ayiti ak tout pitit li yo pi fon nan bouyay ak dezòd. Nou vle pale sou kèk atik nan dekrè ki gen pou wè ak Nimewo Idantifikasyon Nasyonal Inik la ak Kat Idantifikasyon Inik la, men tou lòt Pwojè Lwa sou Nouvo Kòd Penal la. Nan dekrè sa yo, gen kèk atik ki manyen nati imanite nou an, kilti nou, lafwa nou ak sosyete nou an. Atik sa yo pa ta dwe soti san yon chita pale ak moun yo ki konsène yo.

Fason yo kouri aji san chèche konnen kiyès ki pou ak kiyès ki kont la, san chèche konnen kisa gason ak fanm avize Nasyon an panse, deja montre feblès ak ensètitid ki bò kote dirijan nou yo. (suite…)

...lire le texte »»

📂 Kouman Kovid-19 aji sou kò yon moun?

Kowonaviris te ekziste anvan jounen jodiya sou anpil lòt fòm. Gen ladan ki te jis bay moun ki genyen li yon rim sèvo. Gen lòt ki te pi grav pou moun ki trape li. Tankou, pa ekzanp, sa ki te parèt nan peyi Lachin en 2002 a e ki te bay moun lafyév, yon tous sèch, doulè nan tout kò yo e gwo pwoblèm pou respire.

Sa ki ap fè ravaj toupatou jodiya rele nouvo kowonaviris oubyen KOVID-19. Li pi rèd pase tout sa ki te la anvan yo. Lè li antre nan kò yon moun, preske tout ògan enpòtan yo ka peye konsekans la.

Kijan viris sa enfekte kò yon moun?

Viris sa a enfekte kò yon moun lè li atake e rive anpeche selil ki ansante yo fè travay yo. Souvan, li kòmanse miltipliye tèt li pou li ka rive simaye pi byen. Premye sa viris ki responsab KOVID-19 la fè, se al layite sou selil ki nan poumon nou yo. Nou konnen poumon yo (gen 2) se yon aparèy ki enpotan anpil. Se yo ki pèmet nou respire, donk ki kenbe nou anvi. (suite…)

...lire le texte »»

📂 Kijan pou netwaye telefòn mobil ou nan tan KOVID-19 sa a

Nan tan KOVID-19 sa a, tout sa ou touche dwe pwòp. Telefòn mobil, se youn nan bagay ou touche plis nan yon jounen. Ekran anpil ladan yo fèt ak yon glas espesyal yo rele Gorille, yon glas ki  mens, leje e rezistan. Pa bliye ke sou glas ak plastik, viris la ka rete vivan jiska 3 jou. Epitou, gen yon etid ki montre ke pafwa ekran yon telefòn mobil gen 7 fwa plis jèm pase yon bouch twalèt. Se pou sa, fò nou kenke li toujou pwòp. Nou dwe netwaye l omwen yon fwa nan yon jounen ou plis pase sa a si gen lòt moun ki sèvi oubyen konn sèvi ak li. (suite…)

...lire le texte »»

📂 Kovid-19: Konbyen tan viris la ka rete vivan?

Kowonaviris la rive nan peyi Dayiti. Se sa Prezidan Jovenel Moise te di nan yon konferans pou laprès li te bay yè jedi a ki te 19 mas 2020 la. Gouvènman Ayiti a, devan reyalite sa a, deklare yon eta dijans: Lekòl fèmen. fontyè a fèmen an pati, gen kouvrefe, san pale de lòd pou evite gwo rasanblman.

Ayiti Referans ak Ajans nouvél yo rele Reuters a pibliye tèks sa pou enfòme konpatriyòt nou yo sou konpòtman viris la lè li ap sikile nan lè a oubyen lè li poze sou yon sifas. Konsa yo ka pran prekosyon pou evite trape l:

(suite…)

...lire le texte »»

📂 Kowonaviris la (Kovid-19): Pwoteje tèt ou ak lantouray ou

KOVID-19  se yon maladi ki komanse nan peyi Lachin. Men kounyeya li rive nan anpil lòt peyi e ou jwenn tras li sou tout kontinan yo. Li deja touye anpil moun.

Anpil moun ki enfekte ka pa gen sentom ki grav. Kidonk y ap geri, si yo swiv konsèy moun ki save nan zafè medsin e lasante. Men gen moun ki ka gen yon fòm maladi a ki pi serye. Toulede gwoup sa yo ka pase l bay lòt. (suite…)

...lire le texte »»